Samen werken aan Den Haag van de toekomst

Vorige week is het Haags Klimaatakkoord gepresenteerd. Dit akkoord bestaat uit 38 deals die zijn gesloten door 115 verschillende organisaties in de stad: bewonersinitiatieven, ondernemers, bedrijven, maatschappelijke organisatie en gemeente Den Haag.. Samen hebben zij nagedacht over hoe Den Haag sneller klimaatneutraal kan worden. Anne de Koster, adviseur Duurzaamheid bij gemeente Den Haag, legt uit hoe en voor wie dit akkoord tot stand is gekomen en hoe nu verder.

Foto's door Sander Foederer

Hoe is dit akkoord tot stand gekomen?

Den Haag is onderdeel van de Europese missie ‘100 Climate Neutral and Smart Cities by 2030’. 100 Europese steden doen hieraan mee met de ambitie om versneld klimaatneutraal te worden (in 2030 in plaats van 2050). Dit is voor de EU een manier om kennis te ontwikkelen via onderzoek, kennisuitwisseling en opschaling zodat andere Europese steden het juiste voorbeeld kunnen volgen. Het idee achter deze stadsgerichte aanpak is het idee dat de overheid niet alles zelf kan doen. “Als overheid kunnen we allemaal dingen doen die bijdragen aan duurzaamheid, maar om de stad klimaatneutraal te maken is iedereens hulp nodig. Organisaties, bedrijven, ondernemers, maar ook de inwoners van Den Haag zijn echt onmisbaar!”

Om de stad klimaatneutraal te maken is iedereens hulp nodig!

En met die gedachte is de gemeente van start gegaan, wat begon met het organiseren van klimaattafels: momenten waarop bewoners, bedrijven en organisaties met elkaar en gemeente in gesprek gingen over het klimaat. “Het idee was ‘wat zal er ontstaan als we verschillende partijen in de stad bij elkaar brengen?’. We hoopten dat puzzelstukjes dan op zijn plek zouden vallen en iedereen elkaar zou kunnen versterken.”. Uit deze klimaattafels zijn 38 concrete deals gekomen (verdeeld over vier thema’s) die zijn gebundeld tot het Haags Klimaatakkoord.

Er bestaan al een hoop klimaatdeals/akkoorden (op mondiaal, Europees en landelijk niveau bijvoorbeeld ‘Het Parijs Klimaatakkoord, de Nederlandse klimaatwet en de Europese Green Deal’). Wat maakt dit Haags Klimaatakkoord anders dan andere?

Het grote verschil tussen het HKA en deze genoemde verdragen is dat die zijn gebaseerd op overeenstemmingen tussen overheden en beleidsmakers. Het HKA gaat juíst uit van samenwerking met alle partijen die actief zijn in de stad. Dit is geen plan dat is opgesteld voor en door gemeente Den Haag, het tegendeel. Het akkoord is dus ook niet van de gemeente, maar van alle partijen die meedoen. Van de stad dus. Dit akkoord gaat iedereen aan: van echte Hagenaren tot lokale initiatiefnemers tot de Nederlandse en Europese politiek.

Deze vernieuwende aanpak toont aan dat klimaatrechtvaardigheid hoog op de agenda wordt gezet bij de gemeente. Klimaatverandering raakt namelijk de onderlaag van een samenleving als eerst: mensen met een laag inkomen kunnen de hoge energierekening niet meer betalen, slecht geïsoleerde huizen worden geteisterd door schimmel en duurzame/biologische producten zijn vaak prijzig. Dit zorgt er voor dat sommige mensen worden achtergesteld in de klimaataanpak en daardoor niet de noodzaak of betrokkenheid voelen die nodig is om het klimaatprobleem aan te pakken. Ook daarom is dit Haags Klimaatakkoord opgesteld en onderscheid het zich van andere deals en akkoorden. "Dit is een beweging waaraan iedereen mee kan doen, in een stad waar elke stem telt". Juist de lokale, kleinere deals zijn wat dit akkoord zo bijzonder maakt.

Eén van die thema’s is ‘Internationaal’. Waarom is dit thema belangrijk in zo’n regionaal akkoord?

“In de basis gaat het Haags Klimaatakkoord natuurlijk over lokale aanpak, maar een heleboel deals laten goed zien dat dat niet zomaar los te knippen is van het internationale karakter van Den Haag; de Stad van Vrede en Recht. Internationaal is die slogan zelfs nog bekender dan in Nederland. Dat komt omdat we door de jaren heen een enorme internationale community aan organisaties en bedrijven hebben opgebouwd. Deze plekken zijn onderdeel van de stad en horen daarom ook bij dit Haagse akkoord. Bovendien is er natuurlijk ook het praktische gedeelte van bijvoorbeeld ambassades die in Den Haag zijn gevestigd.” Deze plekken dienen als een soort schakel tussen Nederland en de internationale gemeenschap met Den Haag als fysieke ontmoetingsplek.” Het zou dus eigenlijk gek zijn als ‘internationaal’ géén thema zou zijn in het akkoord.

Niet te vergeten is dat deze internationale gemeenschap ook een boel kennis met zich meebrengt. “Natuurlijk is het anderzijds ook relevant voor ons om gebruik te maken van de kennis die te vinden is in de internationale gemeenschap. Alles valt terug op dat woordje: samenwerking. Wij hebben bijvoorbeeld ondersteuning van Europa gehad in de ontwikkeling van de klimaattafels. Zij bieden ons kennis en wij borduren daarop voort zodat we later ook weer kennis terug kunnen delen.” 

"Dit is een beweging waaraan iedereen mee kan doen, in een stad waar elke stem telt".

Wat zijn nu de vervolgstappen?

De verantwoordelijkheid voor de uitwerking en aanpak van de deals ligt bij de partijen die hem hebben gesloten. “Voor de helft van de deals is de gemeente zelf ook een partner. Voor iedere deal geldt dat de verantwoordelijkheid van het uitvoeren van deals ligt bij de deelnemende partijen. Het is niet de bedoeling dat wij als gemeente alles betalen en doen. Juíst niet, dat is het bijzondere aan dit akkoord; we gaan het echt met iedereen samen doen! Het is de bedoeling dat het initiatief zal komen vanuit alle deelnemende partijen.” Echter zal de gemeente wel een faciliterende rol vervullen. “Er zal jaarlijks een evenement worden georganiseerd voor de partijen die in de deal zitten – dus de huidige en die toekomstige deals – zodat de kennis- en ervaringsuitwisseling plaats zal blijven vinden. Daarnaast werken we nu aan een Klimaatberaad. Dit Klimaatberaad is betrokken bij de uitvoering van de deals uit het Haags Klimaatakkoord en geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het college van burgemeester en wethouders en aan de gemeenteraad. Het Klimaatberaad moet een diverse vertegenwoordiging van de stad zijn, met bewoners, ondernemers, zakelijke partijen, kennisinstellingen en maatschappelijke organisatie.” Dit is natuurlijk een mooie manier voor Hagenaren die extra betrokken willen zijn in de ambitieuze plannen.

Ook van een afstandje kun je de voortgang van de deals bijhouden. “Online zal alles bijgehouden worden in de online omgeving van het Haags Klimaatakkoord. Zo kunnen mensen op de hoogte blijven van deze (en toekomstige nieuwe deals) via de website.”

Wat kunnen inwoners van Den Haag zelf doen aan een beter klimaat en hoe kunnen ze bijdragen aan het Haags Klimaatakkoord?

Neem zeker een kijkje in het Atrium Den Haag voor de tentoonstelling over dit klimaatakkoord! Daar kun je alle deals die zijn gesloten teruglezen en zie je welke partijen nu al bijdragen aan een beter klimaat voor de toekomst!

“Als je zelf een goed idee hebt voor een deal, neem dan contact op met Gemeente Den Haag. Als jij bijvoorbeeld zegt ‘ik wil meedenken of meewerken aan die deal’ of ‘ik zie hier mogelijkheden’ dan bemoedigen we mensen ook enorm om bij te dragen aan het Haags Klimaatakkoord. We zien de aftrap van het HKA als startsein voor een brede beweging die zich actief inzet voor een fijne, gezonde en groene stad die klaar is voor de toekomst. Het is dan ook zéker de bedoeling dat er gaande weg nog nieuwe deals zullen worden toegevoegd.”

Bovendien hebben we straks ook het Klimaatberaad en daar kunnen ook inwoners op solliciteren. Ik denk dat het fantastisch is als we straks echt een weerspiegeling van de stad hebben om mee te denken en adviseren.

Verder zijn er zijn altijd allerlei dingen te doen in je omgeving. Je kunt met je buren aan de slag gaan of iets ondernemen met mensen uit je straat. Duurzaam Den Haag doet ook veel voor en door inwoners.” Denk out-of-the-box, want er is vaak veel meer mogelijk dan je van tevoren misschien denkt!