"We hopen dat de Vrijheidsmaaltijd in de toekomst net zo’n traditie wordt als naar een Bevrijdingsfestival gaan"

Toen het 4 & 5 mei comité hen drie jaar geleden vroeg om kwartiermaker voor de Vrijheidsmaaltijd in Den Haag te worden, zeiden Floor en Anne-Lyke volmondig ‘ja’! Sinds 2010 runnen ze samen hun bedrijf Fa-bricage waarmee ze evenementen in de culturele en maatschappelijke sector organiseren. Deze Bevrijdingsdag organiseren de dames in samenwerking met Stichting Museumkwartier voor de tweede keer de Vrijheidsmaaltijd met de Vrijheidssoep.

Fotografie: Loretta Monique & Anne Reitsma
Tekst: Loretta Monique

Na het grote succes van vorig jaar op het Lange Voorhout, zijn de plekken aan de tafel niet aan te slepen en staan restaurants in de rij om de soep op hun kaart te zetten. “Onze droom is dat hele wijken op 5 mei met elkaar aan tafel gaan en zich openstellen voor de buren aan de overkant die ze misschien nooit spreken.”

Hoe zijn jullie op het idee gekomen van de Vrijheidsmaaltijd in zijn huidige vorm?

Floor: “Toen het comité ons vroeg om dit te gaan uitrollen drie jaar geleden, brak de pandemie uit. Ons originele idee was: samen met elkaar aan tafel, schouder aan schouder en het gesprek aangaan over vrijheid. Dat kon ineens niet meer en dus moest er noodgedwongen een andere oplossing voor de Vrijheidsmaaltijd komen. Dat werd de Vrijheidssoep! Er werden blikken soep uitgedeeld die mensen zelf thuis konden opwarmen en opeten. Dat was een groot succes omdat het zo simpel was, iedereen kan soep maken. Toen we weer fysiek met elkaar aan tafel mochten, besloten we dat ongecompliceerde erin te houden.”

Anne-Lyke: “De soep bleef en we besloten een grote maaltijd te organiseren waar honderden mensen aan deel konden nemen. Onze passie ligt bij de podiumkunsten zoals dans, theater, poëzie en dit leek ons de uitstekende manier om een complex onderwerp als vrijheid op een laagdrempelige manier bespreekbaar te maken. Om die combinatie tussen eten en podiumkunsten te laten slagen, hebben we ‘Tafel van de Idee’ gevraagd om ons te helpen. Zij hebben een concept waarbij de tafels waar je aan eet, tevens het podium is waar wordt opgetreden."

“Het heeft iets eigenaardigs; naar een optreden kijken dat zich een paar centimeter van je bord met soep afspeelt”

Floor: “We hebben hen gevraagd: kunnen jullie die tafels niet voor ons op het Lange Voorhout zetten? En zo geschiedde. Het heeft iets eigenaardigs; naar een optreden kijken dat zich een paar centimeter van je bord met soep afspeelt. Toch wordt daardoor de stap om het gesprek met je buurman of buurvrouw aan te gaan ook kleiner. Dit jaar werken we weer samen ‘Tafel van de Idee,’ maar hebben we een andere invulling van het programma."

Wat kunnen mensen dit jaar verwachten?

Floor: “Ons doel is om mensen met elkaar te verbinden. De afgelopen editie van de Vrijheidsmaaltijd was een groot succes en voor dit jaar hebben we onszelf de vraag gesteld: hoe kunnen we dit verder in de stad gaan uitrollen?

We besloten dat we meer maaltijden wilden, meer de wijk in, niet meer alleen de focus op het Lange Voorhout. Als je het bij één evenement houdt, dan blijft het zo bij die ene dag. Het is mooi als je iets kunt neerzetten waar een bepaalde duurzaamheid in zit. Daarom werken we sinds twee jaar samen met De Participatiekeuken, die met hun projecten onder andere eenzaamheid proberen tegen te gaan in verschillende wijken van Den Haag. De Vrijheidsmaaltijd is ook een moment waarin we dit soort organisaties een podium willen geven en laten zien dat er het hele jaar door initiatieven zijn waarbij je elkaar kunt ontmoeten.”

“Tijdens die maaltijd gaan jongeren met elkaar in gesprek over hoe vrij zich voelen op social media en hoe zij vrijheid durven te tonen in de liefde”

Anne-Lyke: “Op Bevrijdingsdag vinden er zo’n 20 andere maaltijden in verschillende wijken van Den Haag plaats. Ook hebben we veel horeca in de stad gevraagd om de Vrijheidssoep op de kaart te zetten in aanloop naar 5 mei. Deze week staat de soep maar liefst bij 15 Haagse restaurants op de kaart. Het is best een ingewikkeld en complex onderwerp natuurlijk, vrede en vrijheid. Het gaat niet alleen over het herdenken van de Tweede Wereldoorlog, het gaat veel verder dan dat. We zijn dit jaar door Madurodam benaderd die naar aanleiding van onze Vrijheidsmaaltijd een grote maaltijd voor 150 jongeren tussen de 12 en de 18 jaar organiseren. Tijdens die maaltijd gaan jongeren met elkaar in gesprek over hoe vrij zich voelen op social media en hoe zij vrijheid durven te tonen in de liefde. Dat zijn voor hen heel aansprekende onderwerpen die ook allemaal over vrijheid gaan, maar dan dichterbij henzelf.”

Wat maakt de Vrijheidsmaaltijd voor jullie een bijzonder project om aan te werken?

Floor: “Door het maken van dit project komen we in aanraking met mensen waar we normaal misschien niet zo snel mee in contact zouden komen. Je bevindt je ineens in andere culturen en je beleeft wijken in de stad op een andere manier. Dat geldt zeker ook voor de maaltijd die we organiseren in Madurodam. Daar zitten niet alleen kinderen van het Haganum aan tafel, maar kinderen van alle stadsdelen en scholen in Den Haag. Op deze manier kom je echt uit je eigen bubbel en leer je nieuwe mensen kennen.”

Anne-Lyke: “Maar ook het feit dat we bijdragen aan zo’n belangrijk en landelijk thema maakt het extra bijzonder. De Vrijheidsmaaltijd wordt dit jaar al meer opgepikt dan vorig jaar maar het zou wel heel gaaf zijn als dit op een gegeven moment echt een traditie gaat worden. Dat je op 4 mei herdenkt en twee minuten stil bent, en op 5 mei naar een Bevrijdingsfestival gaat en samen een Vrijheidsmaaltijd eet.”

“De Vrijheidsmaaltijd wordt dit jaar al meer opgepikt maar het zou wel heel gaaf zijn als dit op een gegeven moment echt een traditie gaat worden”

Hoe hopen jullie dat de Vrijheidsmaaltijd zich de komende jaren ontwikkelt?

Anne-Lyke: “Dat er een beweging in gang wordt gezet en steeds meer mensen zelf maaltijden gaan organiseren met bijvoorbeeld hun buurtvereniging of scouting. Toen we dit project nog een het opzetten waren, beeldden we ons in hoe leuk het zou zijn als op een gegeven moment hele wijken op 5 mei met elkaar aan tafel gaan en zich openstellen voor de buren aan de overkant die ze misschien nooit spreken. Dat bijvoorbeeld verzorgingshuis Regenvalk in de Weimarstraat ook zegt: ‘we gaan dit voor onze ouderen organiseren!’ of dat nieuwkomers worden gekoppeld aan gezinnen.”

Wat betekent vrijheid voor jullie persoonlijk?

Floor: “Dat ik mijn eigen werkomstandigheden kan creëren en dat ik aan niemand verantwoording hoef af te leggen. Maar ook dat mijn kinderen mogen zijn wie ze willen zijn en dat wij als twee vrouwen een eigen bedrijf hebben en dat helemaal rocken. Daar ben ik mega dankbaar voor en besef ik me des te meer wanneer ik verhalen hoor van mensen waarbij dat absoluut niet het geval is.”

“Voor mij zit vrijheid ook in het feit dat ik lekker kan dansen in de woonkamer met mijn kinderen”

Anne-Lyke: “Dat wij hier in Nederland alle keuzevrijheid hebben zonder daarover na te hoeven denken. En, zoals Floor zegt, dat onze kinderen die keuzevrijheid ook hebben. Maar vrijheid zit voor mij ook in kleine dingen als nieuwe fijne mensen ontmoeten, muziek luisteren, samen koken met lieve mensen en dansen in de woonkamer met mijn kinderen.”

Waarom is het belangrijk dat we dit soort evenementen blijven organiseren?

Anne-Lyke: “Ik hoorde iemand laatst hardop opperen: ‘hoe draag jij bij aan de vrijheid van een ander?’ Dat vond ik zo’n mooie vraag die echt bij mij is blijven hangen. We moeten elkaar blijven ontmoeten omdat je op die manier ook vooroordelen wegneemt.

Floor: “Als je op zo’n dag als Bevrijdingsdag een klein zaadje bij mensen kunt planten om zich meer open te stellen voor andere mensen, dan is dat supermooi.”