75 jaar VN in 75 verhalen: Erwin Kamp
In 2000 ging Erwin Kamp (1965) als humanistisch geestelijk verzorger mee met een missie van de Verenigde Naties naar Ethiopië en Eritrea. Een bezoek aan een massagraf maakte diepe indruk.
In 1991 scheidde Eritrea zich na een bloedige oorlog af van Ethiopië. Toen de strijd voorbij was, moesten VN soldaten de fragiele vrede bewaken. “Er was een temporary security zone ingesteld tussen beide landen en het was onze taak om te zorgen dat daar geen Ethiopische of Eritrese soldaten kwamen.”
“Extreme situaties confronteren je met waarden die essentieel voor je zijn”
De missie maakte een onvergetelijke indruk op Erwin Kamp. “Tijdens de oorlog had het Ethiopische leger tevergeefs geprobeerd een berg te veroveren. Dat kostte duizenden Ethiopische soldaten het leven. Om een voorbeeld te stellen lieten de Eritreeërs de lichamen liggen. Toen wij daar aankwamen, lagen die er al ruim anderhalf jaar in de brandende zon.
Ik kende dit verhaal, maar ik hoefde de plek niet met eigen ogen te zien. Te confronterend. Totdat iemand aan me vroeg: ‘Jij bent geestelijk verzorger. Stel dat er straks iemand naar je toekomt die problemen heeft gekregen door wat hij daar heeft gezien?’ Hij had een punt. Ik besloot toch te gaan.”
“In de brief beschreef ik de weeïge stank die er hing”
Tijdens die missie schreef Erwin Kamp elke week een brief naar Nederland. Ook over wat hij die dagen had gezien. “Laatst heb ik die weer teruggelezen. Ik begin met een feitelijk verslag, maar schrijf gaandeweg steeds gedetailleerder. Ik beschrijf de smerige, weeïge stank die er hing. De enorme hoeveelheid kogelhulzen die overal lagen. Dat sommige lichamen bijna waren vergaan, maar dat je van andere de gelaatsuitdrukking nog kon zien.”
Hoe vreselijk ook, die ervaring heeft hem verrijkt, zegt Kamp, ook op persoonlijk vlak. “Dat soort extreme situaties confronteren je met waarden die essentieel voor je zijn.”
De ervaringen van Kamp en zijn collega’s hebben er mede voor gezorgd dat de VN bij de vredesonderhandelingen afspraken hebben gemaakt over het begraven van de doden.
Er is slechts één plek op aarde waar bijna alle landen van de wereld met elkaar aan tafel zitten: de Verenigde Naties. De VN richt zich op kwesties die de grenzen van landen overstijgen of zelfs de hele wereld aangaan, zoals vrede en veiligheid, klimaatverandering, onderwijs, gezondheid, cultureel erfgoed, economische ontwikkeling, en meer. Voor velen lijkt het werk van de VN erg abstract, maar door in gesprek te gaan met reddingswerkers, vredeshandhavers, hulpverleners, diplomaten, ooggetuigen, soldaten, en anderen die betrokken zijn bij de VN, wordt duidelijk hoe belangrijk het werk van deze organisatie is. Dit is precies wat het Humanity House heeft gedaan. Helaas heeft deze organisatie zijn deuren moeten sluiten, maar Just Peace en Museon-Omniversum hebben de handen ineengeslagen om hun verhalen te bewaren. Je kunt deze verhalen nu vinden op de website van Just Peace, en een deel ervan is ook opgenomen in een tentoonstelling over de VN in Museon-Omniversum.
75 Jaar VN Verhalen zijn verzameld en gecureerd door Frederiek Biemans voor Humanity House.
